Γιατί καίγονται τα ηχεία; Αναλυτική μελέτη και Tips.

Η σωστή λειτουργία των ηχείων, όσο και αν φαίνεται μια απλή υπόθεση, κρύβει σίγουρα πολλές παγίδες και χρειάζεται γνώση και σύνεση για να επιτύχει ο χρήστης το επιθυμητό αποτέλεσμα, προστατεύοντας πάντα τον επαγγελματικό ηχητικό εξοπλισμό του. Είναι πολλοί οι παράγοντες που καθορίζουν τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία των ηχείων, ώστε η μακροζωία τους να είναι δεδομένη. Η μη ορθή χρήση των επαγγελματικών ηχείων συνήθως οδηγεί σε δαπανηρές επισκευές, αφού τα ηχεία μπορούν να υποστούν πολύ σοβαρές φθορές και ζημιές, με αποτέλεσμα να κρίνεται αναγκαία η επισκευή τους μετά από τη λανθασμένη χρήση τους σε διάφορες εκδηλώσεις.

Τι συμβαίνει και για ποιο λόγο καίγονται τα ηχεία;

Η συχνότερη αιτία που οδηγεί στο κάψιμο των επαγγελματικών ηχείων είναι η παραμόρφωση, κοινώς το χαρακτηριστικό γδάρσιμο του ήχου, το οποίο παράγεται κατά την προσπάθεια του χρήστη να επιτύχει μεγαλύτερη ακουστική ένταση, από αυτή που μπορεί να αποδώσει με ασφάλεια ένα συγκεκριμένο ηχητικό σύστημα.

1η Αιτία – Υπεροδήγηση του ηχείου ή των εισόδων των ενισχυτών ή των προενισχυτών


Η υπεροδήγηση – παραμόρφωση αυτή προέρχεται κυρίως από την κακή ρύθμιση της στάθμης του σήματος στα διάφορα στάδια προενίσχυσης, επεξεργασίας και ενίσχυσης του σήματος, που πραγματοποιούνται πριν την αποστολή του ηχητικού σήματος στα ηχεία.

Τι σημαίνει υπεροδήγηση του ηχείου ή των εισόδων των ενισχυτών ή των προενισχυτών;
Η υπεροδήγηση του ηχείου ή των εισόδων των ενισχυτών ή των προενισχυτών αποτελούν και την πιο συχνή αιτία της παραμόρφωσης. Μόλις ο χρήστης αντιληφθεί το γδάρσιμο του ήχου στα ηχεία, θα ήταν συνετό να χαμηλώσει το gain (ευαισθησίες εισόδου) και γενικότερα να χαμηλώσει τη στάθμη σήματος, εκεί όπου παρατηρεί τις ενδείξεις να είναι στα κόκκινα (Clip ενισχυτών, peak εισόδου κονσόλας ήχου, peak εξόδου dj μίκτη).

Ακολουθεί μία φωτογραφία, όπου απεικονίζεται το σήμα το οποίο είναι καθαρό ημίτονο. Δίνοντας παραπάνω σήμα, πέραν της επιτρεπτής στάθμης, αντί να μεγαλώνει η ένταση, κόβεται – κοινώς ψαλιδίζεται (τα αίτια θα τα αναλύσουμε παρακάτω). Στην συνέχεια βλέπουμε μία μέτρηση ηχητικού σήματος ενός ηχείου, το οποίο οδηγείται από την έξοδο ενός ενισχυτή σε πλήρη ισχύ 657W RMS /4Ω με ημίτονο σήμα χωρίς κάποια ένδειξη παραμόρφωσης.

 

Διάγραμμα όπου απεικονίζεται η μέτρηση ηχητικού σήματος ενός ηχείου

 

Η προσπάθειά μας να πετύχουμε μεγαλύτερη ισχύ στο ηχητικό σήμα, η οποία να προέρχεται από από τον ενισχυτή, σίγουρα δεν θα είναι αποτελεσματική, ενώ αυξάνονται και οι πιθανότητες να έχουμε παραμόρφωση και ψαλιδισμό του σήματος, όπως θα δούμε και παρακάτω. Το ίδιο συμβαίνει σε όλα τα στάδια προενίσχυσης ή ενίσχυσης σήματος.

 

Έξοδος ενισχυτή με καθαρό ημίτονο χωρίς παραμόρφωση

FFT μέτρηση από ημιτονοειδές σήμα από έξοδο ημίτονου σήματος 1 KHz χωρίς παραμόρφωση

 

Έξοδος παραμορφωμένου ημίτονου σήματος 1 KHz, λόγω της υπεροδήγησης σήματος της εισόδου. Οι καμπύλες έχουν ψαλιδιστεί με αποτέλεσμα να έχουμε αλλοίωση στον ήχο. (χαρακτηριστικό γδάρσιμο).

 

FFT μέτρηση από ημιτονοειδές σήμα από έξοδο ημίτονου σήματος 1 KHz με παραμόρφωση

 

FFT μέτρηση από ημιτονοειδές σήμα από έξοδο ημίτονου σήματος 1 KHz με παραμόρφωση. Παρατηρούμε ότι έχουν προστεθεί αρμονικές στο σήμα μας λόγω του ψαλιδισμού.

 

Μέτρηση FFT με πολλές αρμονικές, γεγονός επικίνδυνο για τα ηχεία

 

Παρατηρώντας την ανάλυση FFT ενός τετράγωνου σήματος παρατηρούμε ότι έχει πολλές αρμονικές που αυτόματα το καθιστούν ένα πολύ επικίνδυνο σήμα για τα ηχεία μας.

 

Η αύξηση της έντασης οδηγεί σε παραμόρφωση και αλλοίωση ηλεκτρικά και ακουστικά

 

Αυξάνοντας την ένταση του ηχητικού συστήματος το μόνο που μπορούμε να καταφέρουμε είναι η παραμόρφωση και η αλλοίωση του σήματος, όχι μόνο ηλεκτρικά αλλά και ακουστικά με αποτέλεσμα να θέτουμε σε κίνδυνο τις μονάδες των μεγαφώνων των ηχείων μας, να μειώνεται η ποιότητα της μουσικής, καθώς και η ποιότητα της ακουστικής μας αντίληψης.

Για να αποφύγουμε τις παραμορφώσεις που προκαλούνται από την υπεροδήγηση του ηχείου ή των εισόδων των ενισχυτών ή των προενισχυτών, θα πρέπει -πρώτα απ’ όλα- να ρυθμίσουμε σωστά τις στάθμες σήματος σε κάθε στάδιο.

Πάντοτε ρυθμίζουμε τις στάθμες, έτσι ώστε η αναλογία ενίσχυσης να είναι τέτοια ώστε να μην έχουμε υπερβολές στην είσοδο και την έξοδο, όπως θα συνέβαινε στην περίπτωση που έχουμε ρυθμίσει πχ τέρμα gain (ευαισθησία εισόδου) και ένταση master στο 1/10. Αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται παραμόρφωση (ψαλιδισμό του σήματος) εσωτερικά και να στέλνουμε ήδη από τον dj μίκτη αλλοιωμένο σήμα παρόλο που η έξοδος του μίκτη μπορεί να είναι στο 1/10. Μια τέτοια ρύθμιση χαρακτηρίζεται πολύ επικίνδυνη, καθώς έστω και σε χαμηλές εντάσεις τα πηνία των μεγαφώνων καταπονούνται. Παρακάτω ακολουθεί εκτενής ανάλυση για τη σωστή ρύθμιση των σημάτων.

Μερικά παραδείγματα καταστροφής πηνίων μεγαφώνων από πρόσφατες επισκευές.


Αλλαγή μεγαφώνου σε ένα ηχείο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε σε ένα μόνο party! Η λανθασμένη χρήση του ηχείου είχε σαν αποτέλεσμα να βραχυκυκλώσει το πηνίο του μεγαφώνου/woofer από το παραμορφωμένο σήμα. Το κανονικό χρώμα θα έπρεπε να είναι χάλκινο, χωρίς μαύρα σημεία και αλλοιώσεις των αγωγών.

 

Αλλαγές στο χρώμα και αλλοιώσεις στο πηνίο ενός woofer ηχείου

 

Στην παρακάτω εικόνα απεικονίζεται το πηνίο ενός hi frequency driver (κόρνα / tweeter) από επισκευή ηχείου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε μια φορά σε τοπική παραδοσιακή γιορτή.

 

Φθορές και αλλοιώσεις σε tweeter ηχείου

 

Φθορές και αλλοιώσεις σε διάφραγμα compression driver ηχείου

 

2η Αιτία – Παρουσία χαμηλών συχνοτήτων σε ένα μεγάφωνο


Μία επίσης συνήθης αιτία, που μπορεί να οδηγήσει στο κάψιμο των ηχείων είναι η παρουσία πολύ χαμηλών συχνοτήτων σε ένα μεγάφωνο, οι οποίες είναι συνήθως κάτω από την συχνότητα συντονισμού του, με αποτέλεσμα την υπερδιαδρομή του πηνίου μέσα στον μαγνήτη. Αυτή η υπερδιαδρομή του πηνίου συνεπάγεται την καταστροφή του πηνίου του ηχείου από έντονο χτύπημα στο πίσω μέρος ή αλλοίωση του woofer κατά την επανείσοδό του στον αρμό. Για την πληρέστερη κατανόηση αυτού του φαινομένου, μπορείτε να ανατρέξετε στο τεχνικό άρθρο του DJShop, το οποίο αφορά στην κατασκευή και λειτουργία ηχείων. Η υπεροδήγηση του πηνίου του ηχείου μέσα στον μαγνήτη συνδυάζεται με παραμόρφωση και υπερβολική ισχύ.

 

Ξεκεντράρισμα του πηνίου στον μαγνήτη σε ένα μεγάφωνο ηχείου

 

Λιώσιμο του πηνίου από θερμοκρασία σε μεγάφωνο ηχείου

 

Εμφανείς χρωματικές αλλοιώσεις στο πηνίο και χτύπημα του πηνίου από υπερδιαδρομή

 

3η Αιτία – Μεγάλη ισχύς του πηνίου του ηχείου σε συνεχόμενη χρήση


Ένα επιπλέον λάθος που συνήθως κάνουν οι χρήστες των ηχείων και τα θέτουν σε κίνδυνο, αποτελεί και η συνεχόμενη χρήση τους με μεγάλη ισχύ πέραν της αντοχής του. Τα μεγάφωνα / Woofers αντέχουν στιγμιαίες κορυφές πολλαπλάσιες της συνεχόμενης ονομαστικής αντοχής RMS του πηνίου. Λειτουργώντας το ηχείο σε συνεχόμενη μεγάλη ισχύ πέραν της αντοχής του, τότε το ηχείο σιγά σιγά αρχίζει να μαυρίζει και σε βάθος χρόνου θα αλλάξει χρώμα. Επιπλέον, είναι πιθανόν να βραχυκυκλώσει ή να δημιουργηθεί διακοπή, ή ακόμα και να ξεκολλήσουν οι σπείρες από το πηνίο με αποτέλεσμα να μας «αφήσει» πιθανόν εκτεθειμένους στην μέση ενός event.

 

Καταπονημένο woofer με έντονο μαύρισμα και αλλοιώσεις

 

Καταπονημένο μεγάφωνο από την συνεχόμενη παραμόρφωση (μαύρισμα) αλλά και τις αλλοιώσεις από πιθανές ύπερ-διαδρομές στα τοιχώματα του πηνίου του ηχείου.

 

Καταπονημένο woofer από πιθανές υπερδιαδρομές στα τοιχώματά του

 

4η Αιτία – Απότομες αλλαγές στην ένταση


Υπάρχουν περιστατικά, όπου παρατηρούνται απότομες αλλαγές στην ένταση και οι οποίες μπορεί να προέρχονται από αστάθμητους παράγοντες, όπως είναι για παράδειγμα οι πτώσεις μικροφώνων, η είσοδος βυσμάτων, η διακοπή ρεύματος κ.α. Οι απότομες εξάρσεις σήματος μπορεί να προκαλέσουν την καταστροφή του woofer / μεγαφώνου. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να προκληθεί υπερδιαδρομή του ηχείου, αλλοίωση του πηνίου του ηχείου, κοπή κορδονιών σήματος, διακοπή χαλκού σε διάφορα σημεία. Συνήθως, οι απότομες εξάρσεις από απρογραμμάτιστες τέτοιες καταστάσεις, συνυπάρχουν και με έντονη παραμόρφωση, η οποία οφείλεται στο κορεσμένο αυτό σήμα και η οποία καθιστά βέβαιη την ζημιά που τελικά θα υποστεί το ηχείο.

Ένα πολύτιμο εργαλείο για την αποφυγή των απότομων εξάρσεων αποτελεί το περιφερειακό μηχάνημα ήχου compressor/limiter, το οποίο μπορεί να βοηθήσει στη διευθέτηση των εν λόγω προβλημάτων. Ένας audio compressor, έχει ως κύρια λειτουργία του τη συμπίεση του ήχου και η μεγάλη αποτελεσματικότητα του, οφείλεται στο γεγονός ότι αυτός μπορεί να αντιδράσει άμεσα- μόλις εντός μερικών ms από την έξαρση, σε αντίθεση με το ανθρώπινο αυτί που θα αργήσει περισσότερο να αντιληφθεί την παραμόρφωση.

 

5η Αιτία – Χαμηλή ένταση ενισχυτή


Μια επίσης λανθασμένη αντίληψη είναι ότι βάζοντας χαμηλά την ένταση του ενισχυτή, το ηχητικό σύστημα προστατεύεται καθώς ο ενισχυτής δεν θα βγάζει όλη του την ισχύ στο ηχείο. Αυτό είναι λάθος γιατί το μόνο που πετυχαίνουμε με αυτόν τον τρόπο είναι να χαμηλώνουμε την ευαισθησία εισόδου του ενισχυτή. Για να βγάλουν τα ηχεία μεγάλη ένταση εμείς ασυναίσθητα ανεβάζουμε πολύ την ένταση του μίκτη με αποτέλεσμα να τον υπεροδηγούμε. Η παραμόρφωση αυτή περνάει στον ενισχυτή και στην συνέχεια στα ηχεία. Η παραμόρφωση ακόμα και σε χαμηλές εντάσεις μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις ή κάψιμο των ηχείων.

 

6η Αιτία – Παρουσία τάσης DC στο μεγάφωνο


Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις οι οποίες μπορούν να καταστραφούν τα μεγάφωνα μας από τάση DC η οποία μπορεί να περάσει από τον ενισχυτή στα ηχεία και να καταστρέψει ακαριαία τα μεγάφωνα μας. Η ζημία που γίνεται είναι άμεση, το πηνίο καίγεται όπως σε παραπάνω φωτογραφίες και το διάφραγμα κολλάει προς μία κατεύθυνση και μένει εκεί. Δεν πάλλεται πλέον κουνώντας το με το χέρι και οι σπείρες φεύγουν και κολλάνε πάνω στο πηνίο. Αυτό συμβαίνει τις περισσότερες φορές που υπάρχει πρόβλημα ή βραχυκύκλωμα εξόδου του ενισχυτή. Οι ενισχυτές συνήθως έχουν προστασίες για ρεύμα DC στην έξοδο τους και αποτρέπουν στην περίπτωση που υπάρχει σφάλμα ή βραχυκύκλωμα στο εσωτερικό κύκλωμα της εξόδου, την αποστολής συνεχούς τάσης DC προς τα ηχεία. Βέβαια έχει παρατηρηθεί σε πολύ οικονομικόυς ή noname ενισχυτές η προστασία αυτή να μην λειτουργεί και σε περίπτωση βλάβης τους να καίγονται τα ηχεία απο ρεύμα DC.

 

7η Αιτία – Crossovers


Η παραμόρφωση του σήματος καταπονεί επιπλέον και τα παθητικά φίλτρα (crossovers) που υπάρχουν στα παθητικά ηχεία. Τα παθητική φίλτρα των παθητικών ηχείων έχουν ηλεκτρονικά στοιχεία όπως πυκνωτές, πηνία και αντιστάσεις ώστε να φιλτράρουν και να «κουρδίσουν» σωστά τα μεγάφωνα σε σχέση με την καμπίνα και τις μονάδες. Πολλές περιπτώσεις ζημιών οφείλονται και στα κυκλώματα προστασίας που έχουν τα ηχεία στα crossovers ώστε σε κάποιο βαθμό να προστατεύονται, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως οι οποίες έχει καεί ο ασφαλιστικό λαμπτήρας και όχι πχ η κόρνα. Βλέπε εικόνα crossover παρακάτω.

 

Καμένα crossovers από παθητικό ηχείο

 

Ταλαιπωρημένο crossover από παθητικό ηχείο

 

Ταλαιπωρημένο παθητικό crossover με κύκλωμα προστασίας λαμπτήρα

 

Τι πρέπει να κάνω για να μην έχω πρόβλημα;


Αρχικά πρέπει να γίνει η σωστή επιλογή ηχείων και ενισχυτή. Σε αυτή τη φάση πολύ σημαντική βοήθεια θα μπορούσε να αποτελέσει ο οδηγός του DJShop για την επιλογή του κατάλληλου ηχητικού εξοπλισμού.
Σωστή επιλογή του ηχητικού συστήματος αναλόγως με την χρήση που θέλουμε. Τα ηχεία διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες, έτσι ώστε κάθε μία να είναι κατάλληλη για κάποια εφαρμογή. Για το λόγο αυτό πρέπει ο ενδιαφερόμενος να είναι πλήρως ενημερωμένος για τα είδη ηχείων, ώστε να καταλήξει τελικά σε αυτά που είναι τα πιο ιδανικά γι΄αυτόν.
Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας για ποιά εφαρμογή επιλέγουμε το συγκεκριμένο ηχητικό σύστημα.
Τι ηχείο και ενισχυτή να επιλέξω;
Συνιστάται η RMS ισχύς του ενισχυτή να είναι λίγο μεγαλύτερη από την RMS ισχύ του ηχείου, ώστε να υπάρχει μία ανοχή και οι κορυφές του σήματος της μουσικής να μην ψαλιδίζονται και κατ΄ επέκταση να αποτρέπουμε την παραμόρφωση στον ήχο. Στην περίπτωση που έχουμε αρκετή εμπειρία, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αρκετά μεγαλύτερες ισχύς ενισχυτών ώστε να μπορέσουμε να έχουμε καθαρά ρεύματα και κορυφές κατά την διάρκεια αναπαραγωγής της μουσικής με αποτέλεσμα την μεγαλύτερη δυναμική στον ήχο του ηχητικού μας συστήματος. Παράδειγμα εάν πούμε ότι έχουμε επιλέξει ηχεία με ισχύ 250W / 8Ω θα πρέπει να επιλέξουμε ένα ενισχυτή ο οποίος αναφέρει στα χαρακτηριστικά του ισχύ στα 8Ω 300W ανά κανάλι. Τα 50W, 100W ή 200W επιπλέον του ενισχυτή, εφόσον δουλευτεί σωστά, δεν θα προκαλέσουν απολύτως κανένα πρόβλημα αλλά ίσα ίσα θα έχουμε καλύτερο και πιο δυναμικό ήχο.

 

Σωστή ρύθμιση στις στάθμες σήματος σε όλες τις βαθμίδες.


Δεδομένου ότι έχουμε επιλέξει τον ενισχυτή και τα ηχεία σύμφωνα με τις παραπάνω προτάσεις και χρήσεις, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να οδηγούμε σωστά τον ενισχυτή με καθαρό σήμα και όχι παραμορφωμένο από την πηγή μας π.χ. από τον μίκτη. Με άλλα λόγια δεν είναι επιθυμητό το πολύ gain (ευαισθησία) στην είσοδο του μίκτη. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούμε κονσόλα ήχου ή μίκτη, πάντα ελέγχουμε το vumeter στην είσοδο να μην ξεπερνάει τα 0dB. Πως γίνεται αυτό; Το τελευταίο (gain) συνήθως ελέγχεται από το cue του μίκτη. Οι περισσότεροι μίκτες και κονσόλες έχουν επιλογή στο κάθε κανάλι για προάκουσμα αναφέροντας το συνήθως ως pfl, solo, cue. Πατάμε τα solo ή cue ώστε να δούμε (εφόσον υποστηρίζεται αυτή η λειτουργία) την ένδειξη στάθμης σήματος εισόδου του καναλιού στα κεντρικά vu meters. Ρυθμίζουμε τα gain της κονσόλας ήχου σε σημείο ώστε η ένδειξη των vu meters να είναι περίπου στα 0dB ή λίγο παραπάνω.

 

Τα ρυθμιστικά gain μίας κονσόλας

 

Με ενεργοποιημένο το PFL διακρίνεται η ιδανική είσοδος καναλιού

 

Η ρύθμιση των gain της κονσόλας ήχου θα πρέπει να γίνεται, αφού έχουμε ρυθμίσει και το eq του καναλιού ώστε να μην προσθέσουμε ενίσχυση εύρους συχνοτήτων με αποτέλεσμα να ενισχύσουμε και την γενική στάθμη. Η συμβουλή εδώ είναι να μην υπερβάλουμε με το eq καθώς όπως προαναφέραμε ενισχύομαι και την γενική στάθμη σήματος. Εάν θέλουμε να «ζεστάνουμε» τον ήχο, θα συνδυάσουμε αφαιρετικό eqing & προσθετικό eqing. Βλέπε εικόνα παρακάτω.

 

Ασφαλής ρύθμιση του equalizer ενός καναλιού

 

Ποτέ δεν ενισχύουμε όλες τις συχνότητες στα eq με +15dB! Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να προκληθεί πιθανή παραμόρφωση στο κανάλι και κακή ποιότητα ήχου, καθώς αυτό που πετυχαίνουμε με την ταυτόχρονη ενίσχυση όλων των συχνοτήτων στα +15 dB, είναι να ενισχύουμε σχεδόν όλο το φάσμα συχνοτήτων.

 

Η ρύθμιση των gain μιας κονσόλας ήχου στη μέγιστη τιμή, διατρέχει τον κίνδυνο παραμόρφωσης του ήχου

 

Η είσοδος του καναλιού έχοντας πατημένο το pfl-cue-solo θα είναι αυτής της ένδειξης με πολύ κακό ηχητικό αποτέλεσμα ήχου αλλά και πιθανή καταστροφή των ηχείων μας.

 

Με ενεργοποιημένο το PFL διακρίνεται η παραμορφωμένη είσοδος καναλιού

 

Επίσης η ρύθμιση της έντασης του κάθε καναλιού θα πρέπει να είναι στα επίπεδα 0dB.

 


Ρύθμιση έντασης κάθε καναλιού της κονσόλας ήχου στα 0dB

 

Η έξοδος του dj μίκτη συνίσταται να είναι μέχρι τα 0dB, στην περίπτωση που: 1) το σύστημα είναι σωστά ρυθμισμένο (δηλαδή σε όλα τα στάδια 0dB), 2) επιθυμούμε τη μέγιστη ένταση από τον ενισχυτή μας και 3) η ευαισθησία εισόδου του ενισχυτή είναι ρυθμισμένη στα 0dB.

 

Ρύθμιση εξόδου ενός μίκτη στα 0dB

 

Σωστή και ασφαλής στάθμη εξόδου κονσόλας

 

Στάθμη εξόδου κονσόλας κοντά στο όριο της παραμόρφωσης

 

Προτιμάται τα περιφερειακά ήχου να μην έχουν ενίσχυση σήματος αλλά να έχουν gain και αυτά στα 0dB, εφόσον το σήμα δεν χρειάζεται ενίσχυση. Παρακάτω βλέπουμε υπεροδήγηση της εισόδου του ψηφιακού επεξεργαστή ήχου DBX Driverack PA+, με την έξοδο να είναι περιορισμένη λόγω της ενεργοποίησης των προστασιών limiter για την συγκράτηση του επίπεδου σήματος. Ο συμπιεστής/περιοριστής ήχου είναι ένα πάρα πολύ καλό εργαλείο και δεν πρέπει να λείπει από καμία εγκατάσταση ηχητικού συστήματος!

 

Ενεργοποίηση προστασιών Limiter σε ένα DBX DRIVERACK PA+

 

Μην ξεχνάτε να εξετάζετε αν υπεροδηγείτε την είσοδο του ενισχυτή.


Οι επαγγελματικοί ενισχυτές έχουν είτε ένδειξη της στάθμης εισόδου με vu meter, είτε ενδεικτικό led (κόκκινο: clip- overload- limit -peak), των οποίων η ένδειξη δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ανάβει μόνιμα, γιατί είμαστε στα όρια. Πιο συγκεκριμένα, σε περίπτωση που υπεροδηγούμε την είσοδο του ενισχυτή δεν κερδίζουμε τίποτα σε ισχύ, αλλά αντίθετα προκαλούμε παραμόρφωση του ήχου που είναι το χαρακτηριστικό «γδάρσιμο» αλλοίωση του ήχου και στην χειρότερη κάψιμο των πηνίων του ηχείου. Εάν επιθυμούμε περισσότερη ένταση, τότε απλά πρέπει να επεκτείνουμε ή να αναβαθμίσουμε το ηχητικό σύστημα προσθέτοντας επιπλέον ηχεία και ενισχυτές!

 


Φωτεινή ένδειξη ενεργοποίησης της προστασίας εισόδου περιορισμού σήματος.

 

Οι ενισχυτές συνήθως έχουν και επιλογή απολαβής ενίσχυσης δηλαδή ευαισθησία εισόδου. Οπότε, εάν υπάρχει τέτοια επιλογή, πιθανόν να μην ακολουθούμε τα 0 dB σε όλα τα στάδια, αλλά να χρειαστεί από τον μίκτη να βγάλουμε στάθμη +6 dB. Οπότε ανάλογα την ένδειξη( εάν πχ 0,775V- 0dB) ακολουθούμε στάθμες 0dB στον μίκτη, ώστε όταν ο μίκτης δίνει σήμα 0dB, ο ενισχυτής θα βγάζει μέγιστη ισχύ στο ηχείο. Εάν επιλέξουμε την στάθμη 1,4V τότε θα πρέπει να δώσουμε σήμα +6dB ώστε ο ενισχυτής να βγάζει την μέγιστη του ένταση. Η ιδανική επιλογή -εφόσον επιθυμούμε την μέγιστη ενίσχυση σήματος και την μέγιστη ακουστική ένταση από τα ηχεία μας, είναι να ρυθμίζουμε τα ποτενσιόμετρα στην μέγιστη θέση 0dB, ώστε από την κονσόλα να έχουμε στάθμες επίσης στα 0dB. Πάντοτε έχουμε τον έλεγχο από τα vu meters της κονσόλας μας ώστε να μην οδηγούμε με παραπάνω σήμα τις εισόδους των ενισχυτών μας.

 

Ενισχυτής ήχου SYNQ Digit 3k6

 

Στην περίπτωση που έχουμε ρυθμίσει τις εισόδους του ενισχυτή σε αρκετά χαμηλό επίπεδο, θα χρειαστεί να δώσουμε μεγαλύτερο σήμα από την κονσόλα – με σκοπό τη μέγιστη ακουστική ένταση. Όμως σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει μεγάλη πιθανότητα παραμόρφωσης του ηχητικού αποτελέσματος από την κονσόλα. Παρόλα αυτά η παραπάνω ρύθμιση μπορεί να είναι ιδανική στην περίπτωση που παράγεται θόρυβος από κάποιο στάδιο, έχοντας πάντα ελέγξει πως η κονσόλα ή ο μίκτης είναι ικανά να δώσουν καθαρό σήμα +12dB στην είσοδο του ενισχυτή.

 

Ρύθμιση έντασης ενισχυτή σε χαμηλό επίπεδο

 

Ένας μύθος που κυκλοφορεί «Βάλε μικρότερο ενισχυτή σε ισχύ από τα ηχεία για να μην τα κάψεις».


ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι πιθανότητες για να καεί το ηχείο δεν μηδενίζονται στην περίπτωση που βάζουμε μικρότερης ισχύς ενισχυτή σε ένα ηχείο. Το ηχείο καίγεται, όπως εξηγήσαμε και παραπάνω από την υπέρ οδήγηση της εισόδου του ενισχυτή και γενικά από παραμόρφωση (ψαλιδισμός του σήματος). Η παραμόρφωση που προκαλείται έχει ως συνέπεια τον ψαλιδισμό της ημίτονης καμπύλης (παραγωγή DC) με αποτέλεσμα να υπερθερμάνει τα πηνία. Η καταστροφή τους είναι αναπόφευκτη και με μικρότερο ενισχυτή. Βέβαια όσο μεγαλύτερος είναι ο ενισχυτής τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες για να καταστραφούν τα μεγάφωνα από την αναπαραγωγή υψηλότερης στάθμης παραμορφωμένου σήματος.