Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός! Για το λόγο αυτό και η σωστή σχεδίαση του ηχητικού συστήματος είναι μια διαδικασία ύψιστης σημασίας. Για να έχει επιλέξει ο επαγγελματίας εγκαταστάτης ή καταστηματάρχης τον ιδανικό ηχητικό εξοπλισμό και να κάνει το σωστό set up του ηχητικού του εξοπλισμού, θα πρέπει να κάνει τις σωστές ερωτήσεις και να δώσει στοχευόμενες απαντήσεις. Στόχος αυτών των ερωτο-απαντήσεων δεν είναι άλλος, από το να φτιαχτεί ένα –όσον το δυνατόν πιο κατάλληλο σύστημα, που να ανταποκρίνεται 100% στις ανάγκες του χρήστη. Για το σωστό λοιπόν σχεδιασμό του συστήματος σας, το DJShop έχει δημιουργήσει για εσάς έναν οδηγό ήχου, ο οποίος θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τις δυνατότητες του εκάστοτε ηχητικού συστήματος, με αποτέλεσμα να μπορέσετε να επιλέξετε το πιο ιδανικό για τις δικές σας ανάγκες.

Συνήθως τα ηχητικά συστήματα είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να διανέμουν το ήχο. Επομένως, τα επαγγελματικά ηχεία πρέπει να είναι τοποθετημένα σε κάθε σημείο του χώρου, με τέτοιο τρόπο ώστε το κάθε ηχείο να καλύπτει μια συγκεκριμένη περιοχή. Αυτά τα ηχεία μπορεί να είναι είτε τοποθετημένα σε τοίχους (επίτοιχα), είτε σε κολώνες, είτε στην οροφή (ηχεία οροφής), είτε είτε σε άλλες διαθέσιμες δομές ενός κτιρίου. Υπάρχουν πολλές πιθανές λύσεις όσον αφορά τη διάταξη των επαγγελματικών ηχείων ενός ηχητικού συστήματος, καθώς και τον καθορισμό των ηχείων σε έναν οριοθετημένο χώρο. Φυσικά αυτό που προηγείται της τελικής επιλογής της διάταξης των ηχείων ενός ηχητικού συστήματος, είναι ο τύπος της εγκατάστασης και τα είδη των ηχείων που θα χρησιμοποιηθούν.

Σαν ηχεία επίτοιχα ή κρεμαστά μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλά είδη ηχείων. Πιο συγκεκριμένα τα επίτοιχα ηχεία μπορεί να είναι τα παθητικά ηχεία, αυτοενισχυόμενα ηχεία μικρής ή μεγάλης ισχύος, χωνευτά ηχεία στον τοίχο και φορητά συστήματα PA, που προτιμούνται κυρίως από mobile djs, για φορητές εγκαταστάσεις, live κ.α.

Επίτοιχα Ηχεία

*Προσοχή: πριν να αποφασίσεις να χρησιμοποιήσεις μια εγκατάσταση επίτοιχων ηχείων πρέπει να έχεις ελέγξει εάν ο χώρος –τοίχος, μπορεί να υποστηρίξει μια τέτοια εγκατάσταση και φυσικά η επιτυχία της εξαρτάται και από τη σωστή και ασφαλή τοποθέτησή των ηχείων επί των τοίχων.

Τα κριτήρια τα οποία θα σε βοηθήσουν για να καταλήξεις στην πιο κατάλληλη διάταξη των επίτοιχων ηχείων είναι τα ίδια με εκείνα των ηχείων οροφής και τα οποία είναι τα ακόλουθα: η περιοχή η οποία καλύπτεται από κάθε ηχείο, την ομαλότητα της κάλυψης που επιθυμεί ο εγκαταστάτης και το budget που πρόκειται να διαθέσει για αυτή την εγκατάσταση. Ο υπολογισμός όμως της καλυπτόμενης περιοχής είναι πιο περίπλοκος και λιγότερος ακριβής. Επιπλέον, η διάταξη των ηχείων μπορεί να σχεδιαστεί σχηματικά μόνο με ένα τρόπο (κατά μήκους του τοίχου). Το ύψος που θα τοποθετηθούν τα ηχεία είναι ιδιαίτερα σημαντικό και σχετίζεται άμεσα από τις διαστάσεις του χώρου, και ιδιαίτερα με την απόσταση στον απέναντι τοίχο από το ηχείο (ή στους πιο απομακρυσμένους ακροατές).

Περιοχή Κάλυψης Επίτοιχου Ηχείου

Ηχητική κάλυψη ηχείων

 

Μια κατά προσέγγιση τιμή της περιοχής κάλυψης ενός ηχείου, το οποίο τοποθετείται επικρεμάμενο στον τοίχο με γωνία κλίσης ως προς το πάτωμα μπορεί να υπολογιστεί μέσω των 2 τριγώνων που σχηματίζονται μεταξύ του ηχείου και του σημείου ακρόασης και τα οποία αντιπροσωπεύουν την οριζόντια και κάθετη κάλυψη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μόνο το ήμισυ από την γωνία της κάθετης κάλυψης θα πρέπει να χρησιμοποιείται, τοποθετώντας το ηχείο με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει τέτοια κλίση, ώστε να καλύπτει και το πιο απομακρυσμένο σημείο βλέπε παρακάτω σχήμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το σχηματισμό ενός σχεδιαγράμματος τριγωνικής μορφής, όπου αναπαριστάται η κάλυψη του ήχου των επικρεμάμενων ηχείων. Είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε την επίδραση της απόστασης, καθώς και την διασπορά του ηχείου, όταν θέλουμε να υπολογίσουμε την ηχητική κάλυψη που προσφέρει αυτό. Στον οριζόντιο και κάθετο άξονα, το πλάτος της περιοχής της ηχητικής κάλυψης επηρεάζεται από την οριζόντια και αντίστοιχα κάθετη διασπορά του ηχείου σε μοίρες. Φυσικά όλα τα παραπάνω επηρεάζουν την τελική διάταξητων ηχείων σε μια ηχητική εγκατάσταση.

                                                                                                                                       Τρισδιάστατη αναπαράσταση της περιοχής κάλυψης

Η κλίση, σύμφωνα με την οποία πρέπει να τοποθετηθούν τα ηχεία σίγουρα είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Και όπως έχουμε αναλύσει και σε προηγούμενο άρθρο σχετικά με την τοποθέτηση των Studio monitors, η σωστή τοποθέτηση των ηχητικών συστημάτων δεν αποτελεί μια πολύ απλή διαδικασία, αντιθέτως απαιτεί πολλές ρυθμίσεις και λεπτομέρειες.

Τοποθέτηση ηχείου σε σκηνή με επίπεδο πάτωμα

 

Τοποθέτηση ηχείου σε σκηνή με ανακλινόμενο πάτωμα

 

Τοποθέτηση ηχείου απευθείας σε επίπεδο πάτωμα

Επεξεργαζόμενος κανείς τα παραπάνω, μπορεί τελικά να βγάλει το συμπέρασμα ότι η «αποτελεσματική» γωνία κάλυψης να είναι στενότερη αυτής που υπολογίζεται βάσει της τυπικής μεθόδου. από την περιοχή κάλυψης και τη χωροθέτηση των ηχείων. Στον κατακόρυφο άξονα το βάθος της περιοχής κάλυψης επηρεάζεται καθώς ο ακροατής πλησιάζει στο ηχείο.

Κάτοψη χώρου με την ηχητική κάλυψη των ηχείων σε οριζόντιο επίπεδο

 

Πρόσοψη χώρου με την ηχητική κάλυψη των ηχείων σε κάθετο επίπεδο

 

Σχηματική απεικόνιση της περιοχής κάλυψης ενός κρεμαστού ηχείου από τον τοίχο.

 

Χωροθέτηση Επίτοιχων Ηχείων και Σχεδιάγραμμα Διάταξης

Εξαιτίας της τριγωνικής μορφής που έχει η περιοχή κάλυψης, τα επίτοιχα ηχεία δίνουν το καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα, όταν αυτά τοποθετούνται με κάποια συγκεκριμένη διάταξη. Πιο συγκεκριμένα, το καλύτερο αποτέλεσμα σε μια ηχητική εγκατάσταση δίνουν τα επικρεμάμενα ηχεία, όταν αυτά είναι κρεμμασμένα με εφαπτόμενη κατεύθυνση στον τοίχο και με τέτοια φορά που να στοχεύουν σε ένα μέσο σημείο μεταξύ των επικρεμάμενων ηχείων στον απέναντι τοίχο και διατηρώντας πάντα το ύψος τους στο ύψος του αυτιού(ear level). Η ιδανική απόσταση μεταξύ δυο γειτονικών ηχείων καθορίζεται από το ύψος αυτών και την απόσταση που απέχουν από τον απέναντι τοίχο. Αυτό συμβαίνει, διότι το πλάτος της τριγωνικής περιοχής κάλυψης ενός επικρεμάμενου ηχείου μεταβάλλεται ανάλογα με το βάθος της.

Η γωνία τοποθέτησης ενός ηχείου σχετίζεται με φαινόμενα όπως είναι η αντανάκλαση

 

 

Stereo διάταξη ηχητικών συστημάτων

Τα Stereo ηχητικά συστήματα έχουν το χαρακτηριστικό, ότι επιτρέπουν το φαινόμενο panning και προσθέτουν βάθος στο ηχητικό αποτέλεσμα. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι συνήθως και το ζητούμενο σε περιπτώσεις που στόχος είναι η ενίσχυση της ομιλίας, ή η ενίσχυση των live ή προ-ηχογραφημένης μουσικής. Σημαντικό είναι να τοποθετηθούν τα ηχεία σε τέτοιες θέσεις ώστε να πετύχουμε την καλύτερη κάλυψη σε οριζόντιο επίπεδο. Και φυσικά στο τέλος ελέγχουμε πως η ηχητική κάλυψη είναι πλήρης σε όλο το εύρος του κοινού.

Stereo διάταξη ηχείων

 

 

Μονή συστοιχία των ηχείων με κοινή κλίση προς τα κάτω

Στην περίπτωση που σε μια εγκατάσταση υπάρχει ένα κεντρικό ή μονοφωνικό ηχητικό σύστημα χρησιμοποιείται συνήθως διάταξη μονής συστοιχίας των ηχείων με κοινή κλίσηπρος τα κάτω. Χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα αποτελούν ηχητικές εγκαταστάσεις σε χώρους, όπου η καθαρότητα στην ομιλία αποτελεί και τον πρωταρχικό και κύριο στόχο, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την αναπαραγωγή της μουσικής. Όμοια με τη stereo ηχητική διάταξη, έτσι και στην περίπτωση της μονής συστοιχίας των ηχείων πρέπει να τοποθετούνται πάντα σε τέτοια θέση και με την κατάλληλη κλίση, ώστε να εστιάζουν την περιοχή κάλυψής τους και την ενέργειά τους στο κοινό.

Η παρακάτω εικόνα αναπαριστά μια ηχητική διάταξη με 2 ηχεία, τα οποία είναι τοποθετημένα σε κοινή συστοιχία. Το χαμηλότερο ηχείο στοχεύει στην κάλυψη του μπροστινού τμήματοςτου κοινού, σε αντίθεση με το ψηλότερα τοποθετημένο, το οποίο προορίζεται για να καλύψει ηχητικά το πιο μακρινό τμήμα του κοινού.

Μονή κοινή συστοιχία ηχείων με κλίση προς τα κάτω

 

 

Ηχητικά συστήματα ήχου με διάταξη των ηχείων Left-Center-Right –LCR Συστήματα

Το ηχητικό σύστημα LCR (Left-Center-Right) είναι ένα stereo ηχητικό σύστημα, στο οποίο έχει τοποθετηθεί ένα ηχείο στο μέσο, ανάμεσα από τα δυο ακριανά ηχεία. Αυτή η διάταξη επιτρέπει την εμφάνιση του φαινομένου panning, καθώς προσθέτει βάθος στο τελικό ηχητικό αποτέλεσμα. Αυτού του είδους η διάταξη των επαγγελματικών ηχείων εξασφαλίζει μεγαλύτερο έλεγχο της ηχητικής κάλυψης και του ηχητικού αποτελέσματος, συγκρινόμενο με μια απλή stereo διάταξη των ηχείων. LCR ηχητικά συστήματα είναι κυρίως ιδανικά σε περιπτώσεις που η αναπαραγωγή μουσικής και η ομιλία είναι εξίσου σημαντικές στο event.

LCR διάταξη ηχητικού συστήματος

Subwoofers

Για να υπολογίσει κανείς τον αριθμό των subwoofers που χρειάζεται σε μια ηχητική εγκατάσταση, πρέπει πρώτα να καθορίσει τη μέγιστη ονομαστική απόδοση του ενός subwoofer και στη συνέχεια να προσθέσει έναν παράγοντα θέσης –placement factor-σε αυτή την τιμή (βλέπε παρακάτω).

Τοποθέτηση subwoofer στο πάτωμα

Placement Factor

Η τοποθέτηση και διάταξη των subwoofers, λαμβάνοντας υπόψη τους τοίχους, το πάτωμα και άλλα παρόμοια εμπόδια επηρεάζει στο ηχητικό σύστημα το πλάτος της απόκρισης συχνοτήτων. Συγκρίνοντας ένα subwoofer το οποίο αιωρείται στον αέρα με ένα subwoofer το οποίο είναι τοποθετημένο σε έναν συμπαγή τοίχο, το δεύτερο αυξάνει την απόδοσή του κατά 3-6dB, χρησιμοποιώντας την ίδια αρχική ισχύ. Το κατά πόσο θα αυξηθεί η απόδοσή του εξαρτάται από την απόσταση που μεσολαβεί μεταξύ του subwoofer και του τοίχου (όσο πιο κοντά στον τοίχο, τόσο και μεγαλύτερη η απόδοση). Επίσης, ένα subwoofer, το οποίο είναι τοποθετημένο σε μια ένωση δυο ορίων (όπως για παράδειγμα 2 τοίχων, ενός τοίχου και του πτώματος, ενός τοίχου και της οροφής) αυξάνει την απόδοσή του κατά 6-9dB. Κατά τον ίδιο τρόπο ένα Subwoofer το οποίο είναι τοποθετημένο σε μια ένωση τριών εμποδίων (όπως για παράδειγμα 2 τοίχοι και το πάτωμα ή την οροφή) αυξάνει την απόδοσή του κατά 9-15dB (το οποίο ισοδυναμεί σε μια αύξηση που πετυχαίνει κανείς αυξάνοντας την ισχύ εισόδου κατά ένα συντελεστή 8-30). Πρέπει να έχεις σημειώσεις τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες έχουν γίνει οι αρχικές μετρήσεις του subwoofer και όταν υπολογίσεις τη μέγιστη απόδοση μπορείς να προσθέσεις το συντελεστή που ισχύει στην εκάστοτε περίπτωση. Με πιο απλά λόγια, όταν έχεις μετρήσει τη μέγιστη απόδοση ενός Subwoofer σε συνθήκες χώρου half-space, δηλαδή με μόνο ένα εμπόδιο σα σημείο αναφοράς –πχ έναν τοίχο- και χρησιμοποιήσεις αυτό το subwoofer στο πάτωμα και σε μια γωνία, τότε θα προσθέσεις στην αρχική μέτρηση 6-9dB ώστε να υπολογίσεις τη μέγιστη απόδοση στις συνθήκες που θα χρησιμοποιηθεί το subwoofer.

Παρακάτω θα περιγράψουμε πιο λεπτομερώς πως επηρεάζουν οι επιφάνειες

Η μέγιστη SPL ενός subwoofer μπορεί να αυξηθεί, αρκεί αυτό να τοποθετηθεί κοντά σε μία και περισσότερες επιφάνειες. Αυτό το εφέ που δημιουργείται καλείται bass ή fraction-space loading (ανάδραση), το οποίο ξεκινάει να συμβαίνει όταν το ηχείο είναι εντός 1/8 μήκους κύματος συγκεκριμένης συχνότητας από την επιφάνεια με αποτέλεσμα να ενισχύεται η συγκεκριμένη συχνότητα αυτή κατά 3-6dB (εξαρτάται από την πραγματική απόσταση) για κάθε επιφάνεια. Για παράδειγμα, στα 100Hz (μήκος κύματος =3.4442m), με ένα subwoofer το οποίο είναι τοποθετημένο σε απόσταση 86.106 εκατοστά από το πάτωμα, το επίπεδο απόδοσης θα είναι υψηλότερο κατά 3 dB στην συγκεκριμένη συχνότητα των 100Hz από αντίστοιχο subwoofer το οποίο αιωρείται στον αέρα.

Έστω ότι έχουμε ένα subwoofer το οποίο είναι τοποθετημένο πάνω στο πάτωμα ή σε έναν μεγάλο τοίχο (half space), τότε αυτό θα έχει υψηλότερη απόδοση κατά 6 dB, συγκρινόμενο με ένα subwoofer αιωρούμενο στον αέρα. Κάθε επιπλέον επιφάνεια, αυξάνει την απόδοση κατά 3 dB. Για παράδειγμα, αν τοποθετήσεις το subwoofer σε μια γωνία 2 επιφανειών (quarter-space loading), προτίθενται 6 dB στην τελική απόδοση, σε μια γωνία 3 επιφανειών (eighth-space loading) αυξάνει την απόδοση κατά 9 dB. Οι επιφάνειες οι οποίες προαναφέρουμε πρέπει να είναι συμπαγή και άκαμπτες ώστε να μπορούν να κρατούν το κύμα μπροστά άκαμπτο. Λεπτά υλικά, όπως κουρτίνες, ή προσωρινοί τοίχοι- ψευδοροφές, δεν θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη δημιουργία αυτού του εφέ. Οι επιφάνειες θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλες, ώστε να μπορέσουν να υποστηρίξουν τις σχετικές συχνότητες, καθώς και να ενισχύσουν τον ήχο. Επιπλέον οι επιφάνειες αυτές θα πρέπει να είναι τουλάχιστον σε απόσταση όσο το μήκος κύματος που επιθυμούμε ώστε να κερδίσουμε την μέγιστη αύξηση των 6 dB.

Ηχεία Οροφής

Δυο σημεία κλειδιά πρέπει να λάβουμε υπόψη μας για την τοποθέτηση και τη διάταξη των επαγγελματικών ηχείων σε ένα σύστημα ήχου, όπου θα χρησιμοποιηθούν ηχεία οροφής. Τα καίρια αυτά σημεία είναι τα ακόλουθα:

• Η απόσταση μεταξύ των επαγγελματικών ηχείων που θα χρησιμοποιήσουμε για το ηχητικό μας σύστημα
• Η επιθυμητή σχηματική διάταξη (τετράγωνη, εξάγωνη) των ηχείων του ηχητικού μας συστήματος

Για να μπορέσει κανείς να καταλήξει στα παραπάνω σημεία, είναι πολύ σημαντικό πρώτα να λάβει υπόψη του την περιοχή που θέλει να καλύψει με τα ηχεία που θα χρησιμοποιήσει, την ομαλότητα της κάλυψης που επιθυμεί και το budget που πρόκειται να διαθέσει για αυτή την εγκατάσταση.

Περιοχή Κάλυψης ενός Ηχείου Οροφής

Στις περισσότερες περιπτώσεις, για να μπορέσει κάποιος να καθορίσει την περιοχή που επιθυμεί να καλύψει με το ηχητικό του σύστημα, χρησιμοποιώντας ηχεία οροφής, θα πρέπει πρώτα να μετρήσει την κωνική γωνία κάλυψης μεταξύ του ηχείου οροφής και του ακροατή και να υπολογιστεί η περιοχή σύμφωνα με το εμβαδό του σχήματος που προκύπτει. Όσο πιο μεγάλη είναι η γωνία κάλυψης ενός ηχείου, τόσο πιο μεγάλη είναι και η περιοχή που καλύπτεται από το ηχείο αυτό και τόσο λιγότερα ηχεία με την ίδια ομαλότητα κάλυψης που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί το ηχητικό μας σύστημα.

Περιοχή κάλυψης ηχείου οροφής

Η ποιότητα και η τιμή της διασποράς ενός ηχείου οροφής δεν επηρεάζει μόνο τη διάταξη των ηχείων της ηχητικής εγκατάστασης, όσον αφορά το διάστημα μεταξύ των ηχείων και τον αριθμό των ηχείων που τελικά θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η διασπορά ενός ηχείου επηρεάζει επιπλέον την ποιότητα του τελικού ηχητικού αποτελέσματος και τη συνολική απόδοση του ηχητικού συστήματος. Ηχεία οροφής με μεγάλο διάφραγμα (για παράδειγμα ηχείο οροφής full-range με διάφραγμα 8”) τείνει να παράγει «στενές» γωνίες κάλυψης στις υψηλές συχνότητες (φαινόμενο beaming), στο οποίο οφείλονται τα κενά σημεία μεταξύ των ηχείων, όταν αυτά δεν είναι τοποθετημένα πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Ανεξάρτητα από τη διάταξη των ηχείων, το διάστημα μεταξύ των ηχείων, το συνολικό μη αρμονικό αποτέλεσμα στις υψηλές συχνότητες ενός ηχείου με μεγάλο διάφραγμα παραμένει, συνεπάγοντας την αναπαραγωγή ενός ανιαρού ήχου στο μεγαλύτερο εύρος της ακουστικής περιοχής.

Περιοχή Κάλυψης και Ύψος οροφής

Όσο το ύψος της οροφής αυξάνει, τόσο και η περιοχή που μπορεί να καλυφθεί από ένα ηχείο οροφής αυξάνεται, σε αντίθεση με την απαιτούμενη ισχύ, η οποία πρέπει να ενισχύεται συνεχώς προκειμένου το ηχητικό αποτέλεσμα που φθάνει στον ακροατή να παραμένει δυνατό. Εάν η οροφή είναι πολύ ψηλά από το πάτωμα, μερικά μοντέλα ηχείων ίσως να μην μπορέσουν να «διαχειριστούν» την αυξημένη ισχύ που απαιτείται γι αυτή την απόσταση. Για οροφές, οι οποίες ξεπερνάνε τα 7,5μέτρα, συνήθως προτείνεται εναλλακτικά η χρήση διαφορετικού τύπου ηχείων, όπως για παράδειγμα ηχεία επικρεμάμενα από την οροφή, ηχεία επίτοιχα και γενικότερα ηχεία τα οποία να μπορούν να τοποθετηθούν πιο κοντά στους ακροατές. Αντίστοιχα για χώρους με οροφή που δεν ξεπερνά τα 3,5μέτρα, προτείνεται η χρήση ηχείων των οποίων η γωνία κάλυψης να είναι το λιγότερο 120°.

Πυκνότητα Κάλυψης VS Κόστος αγοράς

Δεδομένου ότι η γωνία κάλυψης ενός ηχείου οροφής είναι γνωστή, το επόμενο βήμα είναι ο σωστός υπολογισμός του διαστήματος μεταξύ των ηχείων του ηχητικού συστήματος. Στα ηχητικά συστήματα διασποράς ήχου, η υψηλότερη πυκνότητα ή η μικρότερη απόσταση μεταξύ των ηχείων οδηγούν στην πιο σταθερή κάλυψη. Σε αντίθετη περίπτωση που τα ηχεία είναι τοποθετημένα πολύ αραιά μεταξύ τους, σε μεγάλα τμήματα της ακουστικής περιοχής πολύ πιθανόν να παρατηρείται ανεπαρκής ήχος και χαμηλή ποιότητα του ηχητικού αποτελέσματος. Το μοναδικό μειονέκτημα της κοντινής τοποθέτησης των ηχείων οροφής ενός ηχητικού συστήματος είναι το κόστος. Η ισορροπία μεταξύ της πυκνότητας κάλυψης με το τελικό κόστος του ηχητικού συστήματος αποτελεί σίγουρα μια πολύ προσωπική απόφαση, στην οποία μπορεί να συμβάλει για την πιο ορθή λήψη της ο παρακάτω οδηγός.

Σχεδιαγράμματα Διάταξης Ηχείων Οροφής

Τα πιο κοινά σχεδιαγράμματα διάταξης ηχείων- όταν χρησιμοποιούμε ηχεία οροφής είναι τετράγωνα και εξάγωνα σχεδιαγράμματα. Η τελική επιλογή για το καλύτερο σχεδιάγραμμα εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις διαστάσεις του χώρου όπου γίνεται και η εγκατάσταση και από τον καλύτερο συνδυασμό των ηχείων. Όσον αφορά στο τετράγωνο διάγραμμα μπορεί να περιστραφεί 45° ή όσο χρειάζεται προκειμένου να ταιριάξει με το σχήμα του δωματίου.

Χωροθέτηση Ηχείων Οροφής

Στα συστήματα διανομής ήχου χρησιμοποιούνται κυρίως 3 μέθοδοι χωροθέτησης ηχείων, οι οποίες είναι οι εξής: καθόλου αλληλοκάλυψη (no overlap), ελάχιστη αλληλοκάλυψη(minimum overlap) και άκρο-προς-κέντρο. Η απόσταση μεταξύ των ηχείων εξαρτάται από την ακτίνα της καλυπτόμενης περιοχής και από το πόσο θέλουμε τα γειτονικά ηχεία να αλληλοκαλύπτονται. Ο βαθμός της αλληλοκάλυψης των ηχείων οροφής καθορίζει την πυκνότητα και τη συνέχεια της ηχητικής κάλυψης. Πιο συγκεκριμένα η μεγαλύτερη αλληλοκάλυψη συνεπάγεται και πιο συνεχόμενη και σταθερή ένταση, καθώς και καλύτερη ποιότητα ήχου.

Καθόλου αλληλοκάλυψη (no overlap)

Στην περίπτωση αυτή τα ηχεία οροφής του ηχητικού μας συστήματος τοποθετούνται σε απόσταση 2r, όπου r: η ακτίνα της περιοχής κάλυψης ενός ηχείου. Η περιοχή κάλυψης του κάθε ηχείου ναι μεν έρχεται σε επαφή, αλλά δεν καλύπτει την περιοχή κάλυψης του γειτονικού ηχείου. Αυτού του είδους η διάταξη θα παρουσιάσει κάποια κενά στην καθολική κάλυψη και συνήθως προτιμάται για εγκαταστάσεις χαμηλής έντασης μουσικής –background music χαμηλού κόστους και για συστήματα ανακοινώσεων.

Ηχητικό σύστημα χωρίς αλληλοκάλυψη σε εξάγωνη διάταξη

Ηχητικό σύστημα χωρίς αλληλοκάλυψη σε τετράγωνη διάταξη

Ελάχιστη αλληλοκάλυψη (minimum overlap)

Σε αυτή την περίπτωση του ηχητικού συστήματος, τα ηχεία οροφής θα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους απόσταση: r√2– στην περίπτωση που έχουμε τετράγωνη διάταξη και r√3 σε περίπτωση που έχουμε εξάγωνη διάταξη των ηχείων. Η κάλυψη του κάθε ηχείου καλύπτει αυτή του γειτονικού, τόσο όσο ώστε να μην υπάρχουν κενά σημεία κάλυψης στο χώρο. Η ελάχιστη αλληλοκάλυψη λειτουργεί πολύ καλύτερα από την έλλειψη της. Η τοποθέτηση των ηχείων σε αυτή την περίπτωση εξαρτάται από τη διάταξη που θα έχουν τα ηχεία (τετράγωνη ή εξάγωνη).

άκρο-προς-κέντρο (ή αλλιώς center-to-center)

Σε αυτή την περίπτωση αυτή του ηχητικού συστήματος τα ηχεία οροφής τοποθετούνται σε απόσταση μεταξύ τους ίση με την ακτίνα της περιοχής κάλυψης. Η άκρη της περιοχής κάλυψης του κάθε ηχείου έρχεται σε επαφή με το κέντρο της περιοχής κάλυψης του γειτονικού ηχείου. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται και η μέγιστη ηχητική πυκνότητα, εξασφαλίζοντας και το καλύτερο ηχητικό αποτέλεσμα. Σε περίπτωση που η ακουστική του χώρου όπου γίνεται και η εγκατάσταση του ηχητικού συστήματος είναι μικρή, ή στην περίπτωση που ο εξωγενής θόρυβος είναι δυνατός, αυτού του είδους το ηχητικό σύστημα απαιτείται προκειμένου να επιτύχουμε καθαρό ήχο και διαυγή ομιλία.

Edge-to-center σε τετράγωνη διάταξη

Edge-to-center σε εξάγωνη διάταξη