Και ήρθε η ώρα να επιλέξεις τα καλώδια που θα χρησιμοποιήσεις για τις συνδέσεις σου και βρίσκεσαι μπροστά στο δίλλημα «..ποιο καλώδιο να επιλέξω; Να διαλέξω ένα ελαφρύ, ένα βαρύτερο; Μικρότερης διατομής; ή τελικά να καταλήξω σε εκείνο με τη μεγαλύτερη διατομή; Μήπως είναι τελικά όλα θέμα marketing και να επιλέξω απλά το πιο φθηνό;». Αυτά και πολλά άλλα ερωτηματικά σίγουρα τριγυρίζουν στο μυαλό σου και γι΄ αυτό είμαστε τώρα εδώ με αυτό το κειμενάκι που ακολουθεί, όπου θα σου παραθέσουμε τη δική μας – τεχνική- άποψη που αφορά στα καλώδια και με στόχο να σε βοηθήσουμε στην τελική σου επιλογή.
Οι ειδικοί από το τμήμα Service έχουν πραγματοποιήσει μια πειραματική μέτρηση διαφορετικών καλωδίων ήχου και παρακάτω ακολουθούν τα αποτελέσματα από τη μέτρηση αυτή.
Η πειραματική μέτρηση πραγματοποιήθηκε σε 2 καλώδια διαφορετικού πάχους με στόχο τη μέτρηση και καταγραφή των απωλειών κατά τη μεταφορά του ηχητικού σήματος στο καθένα ξεχωριστά.
Συγκεκριμένα, οι μετρήσεις έγιναν σε ένα λεπτό καλώδιο διαμέτρου 0,5mm2 και ένα πιο παχύ καλώδιο διαμέτρου 2.5mm2.
Τέλος, να σημειώσουμε πως ο ενισχυτής βρισκόταν σε λειτουργία πλήρης ισχύος.
Για τις μετρήσεις χρησιμοποιήθηκε ειδική συσκευή και η μέτρηση αφορά μέτρηση ημιτονοειδούς σήματος.
Α. Μέτρηση καλωδίου μικρής διατομής 0,5mm2
Ακολουθεί ένα στιγμιότυπο από τη μέτρηση καλωδίου μικρής διατομής ενωμένο με ενισχυτή που λειτουργεί σε πλήρη ισχύ. Το στιγμιότυπο αφορά μέτρηση της θερμοκάμερας που έχει χρησιμοποιηθεί στο πείραμα και απεικονίζει την απώλεια σε θερμότητα. Όπως φαίνεται στο συγκεκριμένο στιγμιότυπο, το ποσό του ηχητικού σήματος που μετατρέπεται σε θερμότητα- με άλλα λόγια ή απώλεια ενέργειας- είναι αρκετά μεγάλο. Επιπλέον, επηρεάζεται και ο συντελεστής απόσβεσης, το damping factor, το οποίο μειώνεται.
Ο συντελεστής απόσβεσης – damping factor- είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την αντίσταση που προστίθεται από το καλώδιο. Όταν ο συντελεστής απόσβεσης μειώνεται, πρακτικά αυτό συνεπάγεται την αδυναμία συγκράτησης -στο βαθμό που πρέπει- του διαφράγματος του μεγαφώνου του ηχείου στις χαμηλές συχνότητες. Άρα, ο μειωμένος συντελεστής απόσβεσης οδηγεί σε μειωμένη ευκρίνεια και απόδοση των χαμηλών συχνοτήτων-μπάσο.
Β. Μέτρηση καλωδίου μεγάλης διατομής 2.5mm2
Η ίδια μέτρηση πραγματοποιήθηκε σε κύκλωμα, όπου έχει χρησιμοποιηθεί καλώδιο μεγαλύτερης διατομής 2.5mm2 , ενώ όλες οι υπόλοιπες παράμετροι διατηρούνται ίδιες. Παρατηρώντας το παρακάτω στιγμυότυπο της θερμοκάμερας, από τη συγκεκριμένη μέτρηση, ότι οι απώλειες σ΄ αυτή την περίπτωση είναι σχεδόν μηδαμινές. Αυτό συμβαίνει γιατί από το καλώδιο μεγαλύτερης διατομής το ηχητικό σήμα διέρχεται ευκολότερα στον ενισχυτή και οι απώλειες σχεδόν εκμηδενίζονται.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη μας τις παραμένω μετρήσεις, συμπεραίνουμε πως η διατομή του καλωδίου που χρησιμοποιείται σε μια ηχητική εγκατάσταση συμβάλει στην τελική ηχητική απόδοση. Χρησιμοποιώντας ένα καλώδιο πιο λεπτό, σύμφωνα με το παραπάνω πείραμα, έχουμε μεγάλες απώλειες ενέργειας και μετατροπής του αρχικού ηχητικού σήματος σε θερμότητα. Αντίθετα, αν στόχος μας είναι να περιορίσουμε όσο το δυνατόν τις απώλειες στην ηχητική μας εγκατάσταση, η επιλογή ενός καλωδίου με μεγαλύτερη διατομή είναι η λύση.
Στη συνέχεια, στο τμήμα Service του djshop πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις σε καλώδια διαφορετικών μηκών. Ακολουθούν διαγράμματα, όπου καταγράφεται η αντίσταση του καλωδίου σε σχέση με το μήκος του. Οι μετρήσεις που έχουν γίνει, έχουν καταγραφεί στα παρακάτω διαγράμματα.
Μέτρηση καλωδίου μήκους 40m
Μέτρηση καλωδίου 2 μέτρων
Μέτρηση με καλώδιο 1,5mm2 40 μέτρων.
Μετρήσεις καλωδίων ηχείων
1000hz @100m 2,5mm 6,91 μέτρηση με καλώδιο καλής ποιότητας spr2250
1000hz @40m 2,5mm 6,41 μέτρηση με καλώδιο μέτριας ποιότητας
1000hz @1m 1,5mm 5,5Ω μέτρηση με καλώδιο 1 μέτρο
Και εικόνα με την σύγκριση των παρακάτω πεδίων.
Από το παραπάνω συγκριτικό διάγραμμα, διαπιστώνουμε ότι η εμπέδηση έχει αυξηθεί περίπου κατά 1,5Ω. Αυτή η αύξηση έχει ως άμεση συνέπεια την απώλεια ενέργειας στο καλώδιο, καθώς και τη μείωση του συντελεστή απόσβεσης ενισχυτή ηχείων.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω μετρήσεις, φτάνουμε στο αποτέλεσμα ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται καλώδιο μικρού μήκους για τη σύνδεση του ενισχυτή και των ηχείων.
Σε μια άλλη περίπτωση, έχει γίνει μέτρηση σε ένα ηχείο, όπου έχει συνδεθεί καλώδιο 50m και καλώδιο 1m. Όπως φαίνεται στην εικόνα, η αντίσταση είναι αυξημένη κατά περίπου 1Ω.
Ομοίως και σε αυτή τη μέτρηση, παρατηρούμε πως χρησιμοποιώντας μεγαλύτερο καλώδιο, η αντίσταση αυξάνεται.
Τελικά, έχοντας παραθέσει τις παραπάνω μετρήσεις, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε πως η επιλογή του καλωδίου δεν είναι μια διαδικασία άνευ σημασίας. Το καλώδιο, παρότι αποτελεί ένα αναλώσιμο υλικό και θεωρείται παρελκόμενο και όχι ο βασικός ηχητικός εξοπλισμός, συμβάλει κι΄ αυτό με τα χαρακτηριστικά του στην ολοκλήρωση του τελικού ηχητικού αποτελέσματος. Επομένως, θέλοντας να ενισχύσουμε τον ήχο μας, θα πρέπει να επιλέξουμε με προσοχή και τα καλώδια της εγκατάστασής μας. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει πως θα πρέπει να επιλέξουμε ακριβά καλώδια.
Για να διατηρήσετε τις απώλειες της γραμμής σας χαμηλές >0.5dB, θα πρέπει να λαμβάνετε υπόψη σας:
• Τη σύνθεση ωμική αντίσταση του ηχείου
• Το μήκος του καλωδίου
• Τη διατομή του καλωδίου
Συμπέρασμα:
• Ένα καλώδιο με πολύ μικρή διατομή θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια ισχύος του ενισχυτή λόγω της σειριακής αντίστασης του καλωδίου.
• Οι μεγάλες αντιστάσεις στο καλώδιο συμβάλλουν στη μείωση του συντελεστή απόσβεσης- Damping Factor και κατά συνέπεια συμβάλλουν στη μειωμένη απόδοση στις χαμηλές συχνότητες.
• Τα μικρότερα σε μήκος καλώδια αποφέρουν μικρότερες απώλειες.
Ακολουθεί συνοπτικός πίνακας, όπου απεικονίζεται η μέγιστη προτεινόμενη απόσταση καλωδίου σε σχέση με το πάχος και την ωμική αντίσταση φορτίου.
Διατομή καλ. 2 Ω load 4 Ω load 6 Ω load 8 Ω load
(0.5 mm2) 1 m 1.8 m 2.7 m 3.6 m
(0.75 mm2) 1.5 m 3 m 4.5 m 6 m
(1 mm2) 2.4 m 4.9 m 7.3 m 9.7 m
(1.5 mm2) 3.6 m 7.3 m 11 m 15 m
(2.5 mm2) 6 m 12 m 18 m* 24 m*
(4.5mm2) 9.1 m 18 m 27 m* 36 m*
(6 mm2) 15 m 30 m* 46 m* 61 m*
